KRITERIJUMI ZA UTVRĐIVANJE ZASTARELE VALENTNOSTI VERBALNE KOMPONENTE U NEMAČKOJ FRAZEOLOGIJI
Sažetak
S obzirom na to da je istorijska frazeologija i danas relativno zapostavljena oblast u germanističkoj lingvistici, mnoge specifičnosti koje se registruju kod jednog broja frazeologizama, a koje se mogu definisati kao refleksi minulih epoha u razvoju nemačkog jezika, neopravdano ostaju na margini interesovanja frazeologa, ali i istoričara jezika i iz sinhronijske frazeološke vizure se veoma često i neopravdano identifikuju sa frazeološkom idiosinkrazijom. Za detaljan i egzaktan opis danas arhaičnih struktura unutar nemačkog frazeoleksikona neophodan je interdisciplinarni i integrativni pristup, kao i sinteza saznanja iz istorije jezika i frazeologije. Ovakav pristup je utoliko značajniji, ako se na umu ima činjenica da frazeologizmi u savremenom nemačkom jeziku mogu pokazivati veoma heterogene pojavne oblike formalne recesivnosti na svim jezičkim nivoima (fonetskom, morfonološkom, morfološkom, sintaksičkom i komponentskom), od kojih su neki izuzetno retki, dok drugi pokazuju serijski karakter. Ako se navedenoj konstataciji doda i činjenica da refleksi minulih epoha danas mogu da pokazuju visok afinitet za pojedine frazeološke supklase, da budu supklasno aspecifični ili, pak, potpuno isključeni kod pojedinih supklasa, problem sagledavanja i opisa „formalno istorijskog“ u današnjem nemačkom frazeoleksikonu više je nego kompleksan. Ovo se posebno odnosi na veoma retke forme dijahronijske sintaksičke recesivnosti, među koje spada i danas zastarela valentnost glagola kao frazeološke komponente, i to posebno s obzirom na to što je i sintaksa starijih perioda u isotirji nemačkog jezika tradicionalno bila zapostavljena i ostajala u senci proučavanja istorijske fonetike i morfologije.
